Człowiek nietoperz to debiutancka powieść norweskiego autora kryminałów – Jo Nesbo. To właśnie ta książka w 1997 roku przedstawiła światu komisarza Harrego Hole. Od tamtej pory jego przygody pokochało ponad 50 mln czytelników na całym świecie.
Kim jest Jo Nesbo
Jo Nesbo to postać nietuzinkowa. Urodzony w 1960 roku w Oslo pisarz, który z wykształcenia jest ekonomistą – ogromną sławę zdobył cyklem powieści o inspektorze Harrym Hole. Pisanie jednak to tylko część jego artystycznej twórczości, gdyż jest również wokalistą i tekściarzem popularnej norweskiej kapeli rockowej – Di Derre.
Jo Nesbo wychował się w Molde, gdzie dołączył do piłkarskiego klubu Molde FK, który wiele lat później wysłał w świat pewnego chłopaka o imieniu Ole. Niestety jako 18-latek zerwał więzadła krzyżowe, przekreślając swoją piłkarską karierę, ale nie miłość do futbolu, który od czasu do czasu przemyca w swoich powieściach.
Po zakończeniu kariery piłkarskiej Jo odbył trzyletnią służbę wojskową, by następnie rozpocząć studia w szkole biznesu w Bergen. Pracował jako taksówkarz zanim założył zespół Di Derre, którego utwory trafiły na szczyt listy przebojów w Norwegii. W 1996 roku łączył dwie prace – za dnia był maklerem giełdowym, a w nocy dawał występy ze swoim zespołem. Jak sam wspomina, bardzo mało spał w tamtym okresie. W 1997 roku, w wieku 37 lat zadebiutował swoją powieścią – Człowiek nietoperz, która przedstawiła światu komisarza Harrego Hole.
Kim jest Harry Hole
Harry Hole to bezkompromisowy bohater cyklu książek kryminalnych autorstwa Jo Nesbo. Harry ma ponad 190 cm wzrostu, jest blondynem i bardziej snuje się niż chodzi. Pracuje w norweskiej policji, jest samotnikiem i zarazem odbezpieczonym granatem, który w każdej chwili może wybuchnąć. Przede wszystkim jednak Harry jest wybitnym śledczym, specjalizującym się w łapaniu seryjnych morderców. Przynajmniej kiedy jest trzeźwy. No właśnie, Harry to również alkoholik i nałogowy palacz ze skłonnością do depresji. Jest zawsze tylko o krok od kolejnego cugu, zawodząc tym samym tę garstkę osób, która nadal przy nim trwa. W pracy wykorzystuje nietypowe metody, często będące na granicy prawa i zdecydowanie ma problem z autorytetami. Dodatkowe wykształcenie w dziedzinie seryjnych morderców odebrał na specjalnym kursie FBI organizowanym w Chicago. Harry Hole to szara, wyrazista postać, która więcej ukrywa niż odkrywa i w pogoni za rozwiązywaniem zagadek kryminalnych sama staje się zagadką, którą chcemy rozwikłać. Z jednej strony nie ma w nim nic z bohatera, ot niepokorny, wiecznie pijany i skory do bitki policjant, a z drugiej genialny śledczy, który z łapania przestępców uczynił swoją misję życiową.
Człowiek nietoperz – debiut Jo Nesbo
Wydana w 1997 roku debiutancka powieść Jo Nesbo zapoczątkowała szaleństwo sprzedażowe cyklu o Harrym Hole, sięgające w 2021 roku blisko 50 mln egzemplarzy na całym świecie. Wiele osób spotkało się ze śledczym Harry Hole poprzez późniejsze książki autora (których akcja toczy się w Oslo) i to właśnie ich popularność sprawiła, że również początkowe przygody Harrego doczekały się po latach tłumaczenia na język angielski (pierwsze tłumaczenie Człowieka Nietoperza pojawiło się dopiero w 2012 roku, 15 lat po premierze).
Harry Hole – daleko od domu
W pierwszej książce, norweski policjant Harry Hole zostaje wysłany do Sydney w Australii, aby służyć jako attaché w śledztwie australijskiej policji w sprawie morderstwa młodej Norweżki mieszkającej w Australii, Inger Holter. Jej chłopak Evans White – miejscowy diler narkotykowy – jest początkowo traktowany jako główny podejrzany. Hole’mu towarzyszy aborygeński kolega Andrew Kensington i razem dowiadują się, że mają do czynienia z seryjnym mordercą, który dusi blondynki. Hole zaprzyjaźnia się z rudowłosą Szwedką o imieniu Birgitta, która była koleżanką z pracy Inger. W miarę jak historia staje się bardziej złożona, Hole stara się znaleźć zabójcę, walcząc z pokusą urżnięcia się w sztok w najbliższym barze.
Akcja człowieka nietoperza osadzona jest w Australii co już samo w sobie jest dość nietypowe jak na skandynawską powieść kryminalną. Trochę innego spojrzenia nabieramy, dowiadując się w jakich okolicznościach powstała książka. Jak już wspomniałem wcześniej, w 1996 roku Jo Nesbo pracował na dwa etaty, za dnia był maklerem giełdowym, a w nocy piosenkarzem. W końcu potrzebował odpoczynku od tego życia, więc poprosił o urlop w obu pracach. Chciał wyjechać do Australii i zająć się pisaniem pamiętnika o życiu w trasie ze swoim zespołem, który to obiecał znajomemu wydawcy. Zamiast tego wymyślił fabułę swojej pierwszej powieści kryminalnej o Harrym Hole, Człowiek nietoperz. Zamknięty w swoim pokoju hotelowym pisał, czasem nawet przez 18 godzin dziennie, aż Harry Hole ujrzał świat. Jak się przekonujemy podczas lektury, czas spędził dość produktywnie, bowiem w książce znajdziemy wiele wzmianek o kulturze Australii.
Harry, przyjacielu!
Dla tych, którzy już znają Harrego – bo zapuścili się w jego świat w trochę późniejszych tomach – będzie sporo momentów – ’OHO!’. Oj będzie, bo Harry nie zawodzi i m.in. pakuje się z głównym świadkiem do łóżka, nie żałuje pokarmu dla swoich 'ujadających psów’ (if you know, you know), a także testuje usługi lokalnej prostytutki. Wspomniałem już, że jeśli ma okazję do bójki, to korzysta? Cały Harry.
Cześć, jestem Harry i od…i nadal piję
Dla tych, którzy jeszcze nie wiedzą kim jest Harry Hole i zdecydowali się rozpocząć przygodę od pierwszej książki w cyklu (jak ja kiedyś), to mam dobrą i złą wiadomość. Dobra jest taka, że w tej książce Harry otwiera się przed czytelnikiem, dzięki czemu poznajemy trochę jego przeszłości i dowiadujemy się po części, co ukształtowało go takim jakim jest. Zła wiadomość jest taka, że (szczególnie znając pozostałe pozycje) ciężko polecić tę książkę na początek przygód z Harrym, gdyż może odstraszyć i zniechęcić do sięgnięcia po następne, o wiele lepsze tomy.
Człowiek nietoperz to plac zabaw młodego pisarza
W tej książce czuć, świeżego, młodego pisarza. Jo Nesbo dopiero uczy się proporcji składników kryminału i po omacku je nam dozuje. Akcja gdzieś mniej więcej do połowy posuwa się bardzo wolno, tak że wręcz mamy wrażenie, że to książka o zwiedzaniu Australii, w której norweski turysta dostaje aborygeńskiego przewodnika.
Fabuła zdecydowanie jest dużo mniej złożona niż w kolejnych książkach Nesbo, ale to doskonale pokazuje, że autor się rozwija. Moim zdaniem trochę przesadzona jest ilość bójek głównego bohatera, a także momenty w których grozi innym (np. świadkom, czy podejrzanym). Niektóre morderstwa wydają się przejaskrawione, tak jakby autor chciał się upewnić, że na pewno nami wstrząsną, a potem dorzuca jeszcze dwa granaty. Wątek romantyczny? Hmm…oceńcie sami.
Jak Jo Nesbo stworzy bohatera to…!
Trochę negatywnie? Już przestaję, bo jest coś za co Jo Nesbo trzeba pochwalić i co potrafił zbudować już od pierwszej książki – bohaterowie. Bohaterowie Nesbo nie są jednowymiarowi, kochamy Harrego za to, że jest taki ludzki, że nie jest wybielony i gdy ma miejsce na popełnienie błędu, zapewne go popełni. Nesbo dał nam genialnego śledczego, ale udręczonego alkoholizmem. Świadomego swoich ograniczeń faceta, który codziennie mierzy się z nimi, który popełnia błędy, ponosi ich konsekwencje i uczy się z nimi żyć.
Napastnik żyje z podań, a w tym przypadku są nimi postacie wspierające. Jego przewodnik Andrew Kensington stara się nie tylko pokazywać Harremu Australię, ale również przemycać cenne doświadczenia młodszemu koledze po fachu, np. to, że nie wszystko jest czarno-białe. Mamy Otto, stereotypowego artystę, który jest zarówno przyciągający jak i odrażający, a dzięki któremu Harry nabiera szerszej perspektywy na świat i wydarzenia wokół niego. Mamy również postać Josepha, bardzo nietypowy archetyp mędrca, który dzieli się z Harrym swoją historią życiową.
Ci bohaterowie to tylko próbka możliwości Jo Nesbo, o czym przekonają się Ci, którzy zostaną z nim po przeczytaniu Człowieka nietoperza.
Człowiek nietoperz – przeczytajcie i wróćcie po więcej
Człowiek Nietoperz to nietypowa książka jeśli spojrzymy na nią z perspektywy cyklu o Harrym Hole. Większość książek o Harrym rozgrywa się jednak w macierzystej Norwegii i to tam poznajemy zwyczaje, ulubione miejsca i rodzinę Harrego. Człowiek Nietoperz po przeczytaniu innych książek jawi się bardziej jako uzupełnienie cyklu, szansa na poznanie przeszłości Harrego, odskocznia od jego codziennej pracy w norweskiej policji niż pełnokrwista opowieść o blondwłosym komisarzu alkoholiku.
Podsumowując, nie wiem czy wam ją polecić, więc jeśli znacie Harrego, to chwytajcie, jeśli nie znacie, to sięgajcie na własną odpowiedzialność, ale pamiętajcie, że to jest tak jak z niektórymi serialami – trzeba dać szansę kilku odcinkom, żeby w pełni rozkoszować się całością. Ja zacząłem czytać serię chronologicznie i nie żałuję.
Sprawdźcie koniecznie Jak podwoiłem liczbę przeczytanych książek, żeby mieć więcej czasu na Harrego :)
- Na allegro polecam książkę kupić tutaj.
- Najtaniej Jo Nesbo – Człowiek nietoperz kupicie tutaj
- Poniżej kilka rekomendacji ceneo w kategorii literatura grozy i sensacji.
Bądź pierwszą osobą, która zostawi swój komentarz